Plastics

Zacht Polyurethaan ester (PUR ester zacht)

Algemene informatie

Beschrijving

Polyurethaan is een plastic dat in allerlei vormen voor komt. De bekendste, en meest geproduceerde vorm is het PUR schuim. Bij het zachte schuim is er onderscheid in de ether en ester. Ethers degraderen op een andere manier dan esters. Ether schuimen gaan verkleuren en verkruimelen, ester schuimen worden plakkerig en verliezen hun vering.

Geschiedenis

Polyurethaan is in 1937 ontwikkeld, rond 1954 begon de commerciele productie.

Verschijningsvormen

Zachte PUR schuimen kunnen in een fabriek geproduceerd worden in platen en blokken. Ook kan een kunstenaar zelf twee componenten mengen en zodoende zelf (zacht) PUR schuim maken. Polyurethaan ester schuim werd in de jaren '60 veel gebruikt. Toen de problemen van PUR ester zachtschuim aan het licht kwamen heeft PUR ether als zachtschuim de voorkeur gekregen. Voor bepaalde toepassingen en bij wat oudere objecten kom je het nog tegen.

Eigenschappen

Thermoharder
Dichtheid: 1.1-1.25 g/l; schuim: ~0.015-0.13 g/l
Smeltpunt: 141-157 °C
Glasovergangstemperatuur: -60.3 tot -19 °C
Celstructuur (in geval van schuim): Open
Geur: Kan chemisch zoet ruiken
Gevoel: Geen kenmerkend gevoel
Geluid: Geen kenmerkend geluid
UV-straling (in geval van kleurloos transparant PUR): Niet van toepassing
Polarisatie filters (in geval van glashelder PUR): Niet van toepassing

Degradatie

Proces

Zachte PUR esters degraderen met name d.m.v. hydrolyse.

Bijzonderheden

PUR wordt gezien als een probleemplastic. Met name de zachte schuimen kunnen sterk degraderen en problemen veroorzaken. Omdat de zachte PUR schuimen een open celstructuur hebben kan de degradatie ook van binnenuit optreden. Een oppervlakte laag op het schuim geeft bescherming en kan de degradatie (deels) vertragen.

Verschijnselen

Visuele kenmerken: Verkleuring, afname mechanische eigenschappen (inzakken, verlies van vering), plakkerig oppervlak, verkruimeling

Gevoeligheid

PUR ester zacht is hooggevoelig voor hydrolyse; middengevoelig voor UV-straling, licht en wisselende RV; laaggevoelig voor zuurstof en ozon en temperatuur.

Preventieve Conservering

Aandachtspunten

PUR ester kan het beste bewaard worden in een lage en stabiele luchtvochtigheid; wellicht met vochtvangers en bij voorkeur op lage temperatuur. Daarnaast is het goed om het los van andere objecten te bewaren en na te denken over eventuele ondersteuning van het object.
T: 10-30°C (lagere temperatuur vertraagt de hydrolyse)
RV: 10-30%
Lichtgevoeligheid: ~ 30 Mlx.h tot 1 jwv
UV-straling: max. 75 µW/lm