Plastic Identificatie Tool
 
 
Kunstwerken
M.B., Marcel Broodthaers, 1970-71
Collectie Bonnefantenmuseum
platen, per stuk: 86 x 120.5 cm (h x b)

MATERIAAL
De kunststof platen worden aangeduid als: vacuüm gevormd, wit polyester plaatmateriaal, zwarte verf.

BESCHRIJVING
Het kunstwerk M.B. is één van de werken in het oeuvre van Broodthaers waarin hij zijn eigen initialen als onderwerp neemt. Het werk bestaat uit twee witte stijve kunststof platen waarin de letters M.B. en de brede rand in reliëf zijn gedrukt door de techniek van vacuümvormen (met warmte wordt een kunststof plaat tijdelijk flexibel en is deze te vormen over een mal). Eén plaat is geheel zwart beschilderd, waarschijnlijk vóór het vacuümvormen; bij de witte plaat zijn alleen het hoog reliëf, de letters en de buitenrand zwart beschilderd. De twee objecten worden als één kunstwerk beschouwd. Ze horen bij een filmpje van 1 seconde, waarin de signatuur wordt gezet.

Marcel Broodthaers (Brussel, 1924-1976) is een dichter en conceptueel kunstenaar die een kunst-kritische en zelf-reflecterende positie inneemt. Met humor, poëzie en een kritische blik onderzoekt hij de status van kunstwerken in verschillende contexten, onder andere door het gebruik van woorden en teksten die verwijzen naar het museum als instituut of de tentoonstelling als fenomeen. In dit geval gaat het om de toepassing van economische principes in de kunstwereld, meer specifiek ‘de signatuur van de kunstenaar’, als bewijs voor authenticiteit. Broodthaers maakte series in deze vacuüm gevormde kunststof platen, geheel of gedeeltelijk beschilderd, meestal in de kleuren zwart of rood.

CONDITIE
Het werk is verworven in 1987. De platen zijn gesneden uit een groter stuk materiaal. Tijdens het vacuümvormen lag het materiaal waarschijnlijk niet glad op de mal, waardoor er een plooi is ontstaan. Het maakproces kan invloed hebben op de stabiliteit van het materiaal; daar waar de vorm ontstaat is het polymeer gevoeliger voor scheuren. Het kunstwerk is in redelijke conditie. Vooral het witte plaatmateriaal is verkleurd. Dit kan bij de witte MB-plaat gaan opvallen. De verf rondom de letters vertoont craquelé. De zijkanten van de platen zijn enigszins vervormd. Er is in 2016 een restauratie uitgevoerd, waarbij een scheur in de zwarte plaat is behandeld en een afgebroken hoek van de witte plaat is aangevuld en vanaf de achterkant gelamineerd.

TENTOONSTELLEN EN OPSLAG
Het werk is bedoeld om zo simpel mogelijk te worden opgehangen, zonder inlijsting, met nageltjes aan de gaten. In musea worden hiervoor meestal schroeven gebruikt. De twee M.B. platen hebben respectievelijk 6 en 8 gaten. Het ophangen aan de gaten heeft eerder drie beginnende scheurtjes veroorzaakt en met name de gedeeltelijk beschilderde plaat is vervormd en niet meer vlak. Vanwege hun kwetsbare conditie na vijftig jaar zijn de twee platen tegenwoordig losjes met schroeven in baklijsten gemonteerd. In deze zwarte lijsten kunnen ze worden tentoongesteld en liggend opgeslagen. De periode dat de platen verticaal hangen en er spanning staat op de ophanggaten wordt beperkt tot de duur van de tentoonstelling.

Tijdens opslag liggen de platen horizontaal in depot in de baklijsten. Omdat metaal het degradatieproces kan versnellen, is tussen de plaat en de schroeven een siliconenrubber ringetje gezet. Er wordt regelmatig gemonitord om het eventueel verder vervormen van de platen te volgen.


Plastics
Styreen Acrylonitril (SAN)


PREVENTIEF CONSERVERINGSADVIES
ASA Het werk is in 1997 voor een onderzoeksproject met FTIR geanalyseerd als ASA. Dit is een plastic uit de ‘styreen-achtige’ familie, net als ABS en SAN. Dit zijn allemaal copolymeren van polystyreen (PS). In de tool worden niet alle styreen-achtige co-polymeren meegenomen, het is lastig om hier een duidelijk onderscheid in te maken en ze hebben veel gelijkende eigenschappen. Daarnaast kunnen dezelfde bewaarcondities aangehouden worden. (van Oosten, T., Keune, P., The Technique of Vacuum-forming, Modern Art: Who Cares, 1999, p.124, editors: Hummelen, IJ, Sillé, D.). Voor ASA worden de richtlijnen van SAN aangeraden, omdat deze plastics sterk op elkaar lijken.